برآورد ترکیب‌پذیری و اثرات ژن در ارقام و لاینهای برنج از طریق تجزیه لاین × تستر

در برنامه‌های اصلاحی به روش تلاقی برای دستیابی به نتایج مطلوب، انتخاب منطقی وآگاهانه والدین براساس تعیین قابلیت ترکیب پذیری عمومی وخصوصی وچگونگی اثرات ژن می‌باشد. براین اساس دراین تحقیق با استفاده از 6 لاین بعنوان پایه مادری و3 تستر بعنوان پایه پدری و با استفاده ازتلاقی لاین × تستر در قالب طرح آماری بلوک کامل تصادفی اهداف فوق بررسی گردید. تعداد 9 والد (6لاین و3تستر) به همراه 18 نتاجF1 حاصل از آنها مورد ارزیابی قرارگرفت و صفاتی مانند ارتفاع بوته، طول وعرض برگ پرچم، تعداد دانه پر و پوک در خوشه، طول و عرض دانه تعداد پنجه مفید، طول خوشه، وزن هزار دانه، روز تا رسیدگی و عملکرددانه اندازه گیری شدند.نتایج نشان دادکه واریانس تلاقی هابرای کلیه صفات به جز برای صفت تعدادپنجه درسطوح1% و 5%معنی دارشدند , واریانس لاینها برای اکثر صفات بجز صفات طول دانه وعملکرد دانه معنی داربود.واریانس تسترهابرای صفات ارتفاع بوته،طول برگ پرچم،طول خوشه،دانه پردرخوشه ,وزن هزاردانه وعملکرد دانه معنی داربوده وبرای بقیه غیرمعنی داربود. واریانس لاین×تستربرای صفات عملکرددانه،ارتفاع بوته وتعداددانه پوک درخوشه ,عرض برگ پرچم،طول خوشه،تعداددانه پردرخوشه معنی داربوده برای بقیه غیرمعنی دارمی باشد.برآوردترکیب پذیری عمومی نشان دادکه لاین شماره1 وتسترشماره3بهترین ترکیب شونده عمومی برای طول خوشه می باشد ,لاین 4 برای صفات دانه پر در خوشه بود. برآورد ترکیب پذیری خصوصی نشان داد که هیبرید شماره 8 برای صفت عملکرد دانه و هیبرید شماره 12 برای صفت تعداد دانه پر در خوشه و هیبرید شماره 15 برای صفت طول خوشه SCA مثبت و معنی داری داشتند.